Kerkblad Protestantse Gemeente Trynwâlden
Zaterdag 5 juli was het dan eindelijk zover! ’s Ochtends vroeg verzamelden we bij Pro Rege waarna we met z’n allen (en familie) naar Leeuwarden reden. Om kwart voor 9 begon het dan echt, de trein vertrok: op naar Schiphol! Eenmaal aangekomen op Schiphol ging het inchecken en afgeven van de bagage vrij snel (niemand zat boven het maximale gewicht, 23 kg). Ook is iedereen vlekkeloos door de douane gekomen. ’s Middags om 15.10 uur vertrok ons vliegtuig naar Accra. Iedereen had een eigen tv-scherm waar je films en series op kon kijken en muziek kon luisteren. Zo zijn we de 7 uur durende vlucht wel doorgekomen. Om 20.00 uur (plaatselijke tijd) zijn we geland en mochten we vervolgens in de rij staan om ons paspoort te controleren en hebben we allemaal een stempel in ons paspoort gekregen. Op het vliegveld stonden Reüel, Nanda & Mike op ons te wachten. We moesten een klein stukje lopen naar de busjes en er waren genoeg Ghanezen die ons wel wilden helpen om de bagage naar de busjes te rijden (uiteraard voor geld). Toen alle bagage was ingeladen konden we vertrekken naar het hotel. Het was ongeveer een uurtje rijden naar het hotel, toen we daar waren hebben we de kamers verdeeld en was het vrij snel stil. Iedereen was erg moe van de reis.
Zondagochtend gingen we al vroeg ontbijten en daarna zijn we naar de kerk gegaan. De meiden moesten een lange rok aan en de jongens een lange broek, het is daar niet netjes als je je niet aan de kledingvoorschriften houdt. Vanaf een afstand konden we al de muziek horen van de kerk. We werden hartelijk ontvangen en daarna werd er veel gezongen, gebeden en gewacht op de dominee. Toen hij er was begon de dienst, er werd nog steeds veel gezongen, gebeden en de dominee hield een preek. Na de preek mochten wij ook een liedje zingen en hebben we onze dans, I am free, gedaan voor de mensen. De dienst duurde ongeveer twee uren. Na de kerkdienst gingen Nanda & Reüel ons uitleggen wat we de komende weken gingen doen. Ook werd er toen geld gewisseld, voor souvenirtjes e.d. De rest van de dag hebben we aan het strand gezeten, kokosnoot gedronken, Donald Ducks gelezen (met dank aan Wytze!) en hebben een aantal van onze groep gezwommen in de zee, respect! Die avond hebben we nog een kampvuur gehad, er werd gezongen, gekletst en na het kampvuur weer heerlijk geslapen.
Maandagochtend mochten we uitslapen, om 9 uur hoefden we pas aan tafel te zitten voor het ontbijt, wat een luxe. Na het ontbijt is er een groepje naar een vissersdorpje in de buurt gegaan. Onderweg zag je allemaal kinderen die graag naar je wilden zwaaien of even een high five geven, dan waren ze al helemaal blij. Aan het einde van die straat was de zee en zagen we heel veel boten op het water. Hier in Nederland zie je op de zijkant van de boot meestal een naam o.i.d. staan, maar hier hadden ze bijv. psalm 35 erop staan.( psalm 23.0 niet gezien ) Uiteindelijk zijn we via het strand terug gelopen naar het hotel (het hotel was aan zee). Aan de ene kant van het strand had je de zee en aan de andere kant lag er onwijs veel afval. Mensen dumpen dat daar gewoon op het strand, ook doen ze hun behoeften daar gewoon op het strand.
Ondertussen was er een groot deel van de groep wezen zwemmen in de zee bij het hotel, dit keer wel met schoenen aan, want er lagen veel stenen in de zee.
’s Middags moest iedereen z’n spul inpakken en zijn we vertrokken naar het project. Onderweg was er veel te zien, het land zelf en bij een aantal ook de binnenkant van de ogen ;-). Bij het project werden we super gastvrij ontvangen. We waren nog niet eens uit het busje of er stonden al allemaal mensen om ons heen, ze waren zo blij dat wij er waren. Eerst zijn toen de kamers verdeeld en daarna hadden we een welkomspraatje van Filip. Hij is daar de onderdirecteur van het project. We hebben ons voorgesteld en hij stelde de begeleiders van het project aan ons voor en daarna kregen we een uitgebreide rondleiding over het terrein. Tijdens de rondleiding kreeg iedereen eigenlijk wel een handje aangeboden van de bewoners.
Na dit alles konden we onze bedden op gaan maken en met de bewoners praten, voetballen en foto’s maken van alles en iedereen daar. ’s Avonds na het eten gingen de twee groepen die dinsdag het kinderwerk gingen doen, dit voorbereiden. Elke avond werd het kinderwerk voor de dag erna verdeeld, uitgelegd wat we gingen doen en voorbereid.
Dinsdag was dan onze eerste projectdag. We waren verdeeld in 3 groepen, groep 3 had de primeur om te gaan klussen en de andere twee groepen gingen aan de slag met de bewoners. Elke ochtend begonnen we met een Bijbelverhaal, vandaag ging het over het ontstaan van de wereld (Genesis). Twee van onze groep lazen het verhaal in ’t Engels voor, waarna Filip het vertaalde in hun dialect. Na het verhaal werd er gebeden en werd de groep bewoners verdeeld in twee groepen, de beginners & de gevorderden. Als verwerking op het Bijbelverhaal werden er kleurplaten gekleurd door de bewoners. Elke ochtend hadden we met alle bewoners een spelletje als afsluiting van de ochtend. Stoelendans, there’s a fire in the mountain (een variant op zakdoekje leggen), knuffeltikkertje, sheep-sheep-woolf, en nog meer van dat soort spelletjes. Ze vonden het allemaal geweldig! Vooral bij de stoelendans werd iedereen bloedfanatiek, zelfs van onze groep deden er veel fanatiek aan mee.
Om 12 uur hadden we elke dag warm eten. Er was speciaal een kok voor ons gekomen die wist hoe ze voor westerse mensen moest koken. Na het warme eten lazen we vaak de reisverslagen en de reacties daarop voor. Vervolgens hadden we een uurtje siësta. Even lekker op bed liggen, kletsen met elkaar, lezen of met de kinderen wat spelen. ’s Middags begonnen we altijd met een dansje die Anke bedacht had voor de bewoners en de rest van de middag werd er dan weer geknutseld, geloomd, geverfd of gekleurd.
De eerste dag heeft de groep klussers een zaal helemaal geschilderd. De klusman die zou komen, was er de eerste dag niet dus werd er geverfd..
Rond 16.00 uur was het middagprogramma afgelopen. Hierna kon je met de bewoners spelletjes doen, kletsen, foto’s van thuis laten zien en zelf foto’s maken van iedereen. Om 18.00 uur stond er dan een broodmaaltijd voor ons klaar, na het eten hadden we de dagafsluiting. Iedereen moest een stukje voorbereiden (thuis), een stukje uit de Bijbel voor lezen of uit een ander boekje en dan als laatste een discussievraag erbij bedenken. Hiermee sloten we de dag af en was je de avond vrij om te doen wat je wilde doen.
Woensdag zag het programma er weer hetzelfde uit, alleen was er een ander Bijbelverhaal. De klussers zijn die dag begonnen met het bouwen aan de stapelbedden. Ikzelf dacht dat het een simpel Ikea-bouwpakketje zou zijn, maar helaas dit was niet zo. Er lag een stapel houten palen, die werden op maat gezaagd waarna er gaten in gemaakt werden waar andere houten balken aan bevestigd konden worden. Vervolgens werd de balk geschaafd en daarna geschuurd. Na de eerste week waren er 2 stapelbedden af.
’s Avonds stond er natuurlijk voetbal op het programma en dat hebben we daar met alle bewoners gekeken. Onwijs spannend was het! En er was veel oranje te zien in de zaal :-). Veel bewoners keken met ons mee, maar het werd hoe langer de wedstrijd duurde alsmaar stiller. Veel kinderen waren in slaap gevallen omdat de wedstrijd zo lang duurde. Die avond was het erg rustig in alle kamers, misschien had het met de uitslag te maken, maar misschien ook wel vermoeidheid.
Donderdagmiddag zijn we met onze groep en een aantal begeleiders naar een lokale markt in Accra geweest. Onderweg was er veel te zien. Kinderen die naar je zwaaien en als je dan terugzwaait dat ze een grote glimlach op hun gezicht hebben, taxi’s die toeteren en gebaren of ze je mee moeten nemen (want ja, witten hebben geld en dus kunnen ze veel aan je verdienen). Na een halfuurtje lopen kwamen we op de markt aan. Iedereen keek ons daar aan, een groep van 20 blanke mensen is natuurlijk heel wat ineens. Toen we over de markt liepen, vroegen veel mensen aan ons of we wat wilden kopen. Overal lag ook vis wat je kon kopen en op die vis zaten echt onwijs veel vliegen. Ook zijn we naar de slagerij op die markt geweest. Daar hing echt een stanklucht die niet te zuinig was. Het vlees lag er al heel wat dagen wat wij zagen liggen. Op dat soort momenten mag je toch blij zijn dat het hier in Nederland allemaal stukken beter geregeld is, helemaal wat het vlees betreft.
Vrijdag was het de laatste dag van de eerste week dat we met het kinderwerk aan de slag gingen en het klussen. De dag verliep hetzelfde als de dagen hiervoor. ’s Avonds hebben we een documentaire gezien over de slavernij en dan de aflevering over het slavenfort in Elmina Castle. Dat is een slavenfort dat eerst van de Portugezen was en later gekaapt is door de Nederlanders. We hebben deze aflevering gezien, omdat we de dag erna, zaterdag, naar het fort geweest zijn.
Tijdens het tweede weekend in Ghana hebben we ontzettend veel gezien en beleefd. Op zaterdagochtend verlieten we het project. Met zijn allen mochten we ons weer in een klein busje proppen. Sommige kinderen waren erg verdrietig omdat ze dachten dat we na het weekend niet meer terug zouden komen. Onderweg konden we weer veel van het land zien. Langs de weg staan allemaal verkopers. Meestal kun je bij deze mensen vooral fruit of water kopen maar het hoogtepunt was toch wel een man die een dode hyena verkocht. Ook zagen we een man die bovenop een rijdende vrachtauto lag, grappig om te zien.
Na ongeveer 3 uren in het kleine busje te hebben gezeten kwamen we aan bij Elmina castle. Dit is een fort, gebouwd door Portugezen en is later door Nederlanders veroverd. Tot 1872 werd deze plaats gebruikt voor slavenhandel. Het fort lag in een heel mooi vissersdorpje aan zee. We kregen een lange rondleiding in het slavenfort. Zo konden we zien waar de slaven verbleven en kregen we te horen hoe slecht ze het daar hadden.
Hierna reed het busje veder naar Cape Coast, hier zouden we tijdens het weekend verblijven.
Op zondag gingen we naar de kerk. We werden super goed ontvangen en de Ghanezen zongen en dansten de hele dienst uitbundig mee met alle muziek.
Maandag was alweer de laatste dag van ons weekend. Nadat we onze tassen in hadden gepakt gingen we weer in het busje. Er stonden nog een paar leuke activiteiten op het programma voordat we weer terug gingen naar het project. De eerste stop was bij de touwbruggen in Kakum National park. Na wat instructies in moeilijk te verstaan Engels klommen we een berg op. Bovenaan begonnen de touwbruggen. In totaal waren er 7 touwbruggen, maar voor de mensen met hoogtevrees was er een route van 3 touwbruggen. Met trots kan ik jullie meedelen dat iedereen uit onze groep de gehele route van 7 bruggen heeft gedaan.
Na de touwbruggen mochten we weer 4 uren in het busje doorbrengen. Uiteindelijk kwamen we aan bij een souvenirsmarkt. Op deze markt wilden alle verkopers ons maar al te graag naar binnen lokken in hun winketlje. Na veel afdingen kwam iedereen weer terug bij de bus met Ghanese souvenirs. Onze laatste stop voor vandaag was een restaurant aan het strand. Hier kregen we eerst een uur djembé les. Een meneer probeerde ons een Ghanees lied aan te leren. Bij de één slaagde dit beter dan bij de ander. Na deze lange dag had iedereen toch best wel trek gekregen. Iedereen was extra blij toen we een bord patat en kip voorgeschoteld kregen!
Na een heel mooi weekend begon op dinsdag het harde werken op het project weer! Een groepje ging weer verder met de stapelbedden en de ramen en een andere groep ging de kinderen vermaken.
Tijdens de nacht van dinsdag op woensdag werden we opeens wakker van een geluid dat we in Ghana nog niet eerder hadden gehoord. Regen. Omdat de ramen niet overal even goed waren in de gebouwen werd Frida zelfs wakker van een frisse douche in haar bed. Gelukkig konden de klussers daar de volgende dag gelijk een nieuw raampje in plaatsen.
De volgende dag was alles natuurlijk nog zeiknat, want regenpijpen en putten kennen ze in Ghana niet. Ook moesten we de activiteiten daarom iets aanpassen, maar natuurlijk hebben we er het beste van gemaakt.
Ook kwam er op die woensdag een nieuw jongetje op het project. We hoorden dat hij was achtergelaten door zijn moeder. De politie had hem gevonden en hier gebracht. In Ghana zijn er 47 verschillende talen. Het was dan ook erg zielig dat dit jongetje een andere taal sprak dan alle andere kinderen. Niemand kon hem verstaan en hij kon ook geen Engels. Ontzettend triest om te zien. ( Goed om erbij te vertellen is dat dit jongetje twee dagen later weer werd opgehaald door de politie. Zijn moeder had zich gemeld bij de politie en miste hem toch wel erg).
Op woensdagavond hadden de bewoners van het project een afscheidsdienst voor ons georganiseerd. De kinderen zongen liedjes voor ons en bedankten ons. Samen met de bewoners hebben we er deze avond nog een groot feest van gemaakt. Iedereen danste en we deden de polonaise.
Donderdag was alweer de laatste volledige dag. De klussers gingen weer aan de slag om de laatste bedden af te maken. Omdat de klussers inmiddels al veel ervaring hadden met het bedden bouwen ging het steeds sneller. Het kinderwerk vond donderdag weer binnen plaats, omdat buiten nog steeds alles nat was. Ondanks dat hebben we er wel weer een leuke dag van gemaakt. De kinderen konden zelf muziek instrumenten maken. Wat de kinderen ook erg leuk vonden was ‘loomen’.
Vrijdag was onze laatste dag in Ghana. De klusgroep heeft de laatste bedden afgemaakt. In totaal hebben we 10 stapelbedden afgekregen. De lokale timmerman maakt met het overgebleven materiaal de laatste bedden af.
In de middag was er een groot afscheidsfeest georganiseerd. Er werd veel gezongen, gelachen en iedereen die kon praten bedankte ons. Ze lieten weer blijken dat ze ontzettend blij waren dat wij ons twee weken hadden ingezet voor hun project. Na een toespraak van de begeleider van het project werden de cadeautjes die we hadden meegenomen uit Nederland uitgedeeld. We konden nog even met de kinderen en hun nieuwe speelgoed spelen voordat we ons laatste avondeten in Ghana zouden krijgen.
Voordat we vertrokken werd er nog uitgebreid afscheid van alle kinderen en begeleiders genomen, dit was natuurlijk voor de meesten best een moeilijk moment. Uiteindelijk zijn we met z’n allen weer in één busje naar het vliegveld gebracht.
Na een 7 uur durende vlucht kwamen we aan op Schiphol. Hier werden we opgewacht door veel ouders, broertjes, zusjes en vrienden, dus een super leuke thuiskomst! Uiteindelijk kwam het moment waarop we als groep ook afscheid van elkaar moesten nemen. Dat is natuurlijk best raar na twee weken zo intensief met elkaar te hebben opgetrokken.
Deze twee weken in Ghana waren voor ons allemaal een hele bijzondere en indrukwekkende ervaring. We hebben veel geleerd en hebben veel met elkaar meegemaakt. We willen iedereen bedanken die ons op wat voor manier dan ook heeft gesteund en geholpen om de reis naar Ghana te laten slagen, het was het zeker waard!
Evelien en Ilse